Podstawą oceny ryzyka zawodowego wynikającego z pracy w środowisku, w którym występuje zagrożenie wybuchem i pożarem spowodowanym przez metan, jest określenie prawdopodobieństwa zaistnienia wypadku, które jest funkcją możliwości wystąpienia mieszaniny wybuchowej na stanowisku pracy (określoną przez kategorię strefy zagrożenia wybuchem) z jednoczesnym wystąpieniem inicjatora zapłonu. Zakwalifikowanie obszaru, na którym organizowane jest stanowisko pracy, dla którego oceniane jest ryzyko zawodowe, do kategorii zagrożenia wybuchem, wstępnie wskazuje na prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej. Należy przyjąć, że im bardziej ograniczy się możliwość wypływu gazu do atmosfery na stanowisku roboczym i wyeliminuje inicjatory zapłonu w strefach zagrożonych wybuchem, tym prawdopodobieństwo następstw wybuchu i/lub zapalenia się gazu (poparzenie pracowników a nawet zgon) będzie mniejsze.

Zmniejszenie prawdopodobieństwa zaistnienia wypadku można uzyskać także przez spełnienie kryteriów bezpieczeństwa związanych ze:

• spełnieniem wymagań technicznych dla obiektów budowlanych, stref zagrożenia wybuchem,
• zastosowanymi technologiami,
• użyciem sprzętu i narzędzi stosowanych przy wykonywaniu prac w strefach zagrożonych wybuchem,
• kształtowaniem bezpiecznych zachowań pracownika w procesie pracy.

Proponowane w systemie kryteria, wykorzystane do wyznaczenia poziomu oceny określonego czynnika n, nie muszą być wszystkie uwzględnione przez użytkownika w ocenie ryzyka zawodowego na stanowisku pracy.

Prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej P_wyb wynosi:
dla strefy Z0 P_wyb > 0,1
dla strefy Z1 0,001 < P_wyb < 0,1
dla strefy Z2 P_wyb < 0,001

Prawdopodobieństwo P_wyb winno być uwzględnione w obliczeniu prawdopodobieństwa p zaistnienia nieszczęśliwych zdarzeń z wykorzystaniem zależności:
p = 1 - n (1 - P_wyb) 1,3^-T
gdzie n - poziom oceny czynnika,
P_wyb - prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej,

T - względny czas narażenia, t_n - czas narażenia na gaz ziemny, t_p - łączny czas wykonywania pojedynczej pracy, dla której oceniamy ryzyko zawodowe.

Za poziom oceny czynnika n przyjmuje się, iloraz sum ważonych względnych wartości kryteriów a i ich wag,

gdzie

w - wagi kryteriów dla czynnika - gaz
a - wartości kryteriów ( 0,1,2; a_max = 2)

Dla ujednolicenia oceny ryzyka proponuje się przyjęcie do obliczeń następujących wartości prawdopodobieństwa P_wyb (maksymalne wartości wynikające z normy).

Z praktyki wynika, że w technologicznych obiektach gazownictwa nie jest możliwe pojawienie się stref zagrożenia wybuchem Z0, czyli przestrzeni, w której mieszanina wybuchowa występuje stale lub długotrwale przy normalnej eksploatacji urządzeń, dlatego też w analizie ryzyka uwzględniono przypadki występowania stref Z1 i Z2.

Procedurę oceny ryzyka zawodowego użytkownik rozpoczyna od zaznaczenia kryteriów, które będą brane pod uwagę przy ocenie ryzyka zawodowego ze względu na wykonywaną czynność (wpisywaną przez użytkownika w polu tekstowym). Po wyborze określonego kryterium użytkownik musi dokonać wyboru wartości kryterium według następującego klucza:

0 - kryterium nie spełnione,
1 - kryterium spełnione z pewnymi zastrzeżeniami,
2 - kryterium spełnione.

Wartości wag poszczególnych kryteriów wybierane są automatycznie na podstawie zawartości bazy danych systemu. Aby wywołać formularz przedstawiający opis szczegółowej interpretacji wartości związanej z danym kryterium, należy kliknąć w polu więcej ... znajdującym się przy opisie każdego z kryteriów.

Po dokonaniu oceny wpływu poszczególnych kryteriów na ocenę ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności, należy wprowadzić jeszcze trzy parametry uszczegółowiające charakterystykę ocenianego stanowiska pracy:

czas ekspozycji [min],
czas pracy [min],
rodzaj strefy zagrożenia wybuchem: Z0, Z1, Z2 lub Brak.

Po naciśnięciu przycisku Oceń uruchamiana jest procedura obliczająca, na podstawie wprowadzonych danych, wartość prawdopodobieństwa zaistnienia wypadku p, bazując na której wyznaczana jest wartość ryzyka zawodowego według poniżej wymienionej zależności:

Małe M dla p > 0,4
średnie S dla 0,4 < p > 0,6
duże D dla p > 0,6

Przy oszacowaniu ryzyka zawodowego pominięto stopień ciężkości następstw spowodowanych wystąpieniem nieszczęśliwych zdarzeń wywołanych czynnikiem - gaz ziemny, ponieważ następstwa zapalenia się lub wybuchu gazu powodują w większości długotrwałą absencją, inwalidztwo a nawet zgon pracownika, (ciężkość następstw - duża).